Bartın’ın Amasra ilçesindeki 41 işçinin hayatını kaybettiği beyaz zehir ocağında Himmet ve Içtimai Güvenlik Bakanlığı uzmanlarınca gerçekleştirilen ve patlamadan 3 devir evvel tamamlanan denetimlerde 19 mevzuata aykırılığın belirleme edildiği, 16’sının denet esnasında giderildiği, mütezayit 3’ü için idari mülk cezasının önerildiği bildirildi.

Amasra ilçesinde 14 Ekim’da meydana mevrut maden kazasının eksiksiz yönleriyle araştırılarak benzer kazaların önlenmesine müteveccih tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan TBMM Araştırma Komisyonu, SELIM Parti Kayseri Milletvekili Taner Talih başkanlığında toplandı.

Toplantının başında temas partiden benzeri milletvekiline küçümseme veren Baht ile CHP İzmir Milletvekili Inanmış Beko’nun konuşmasının arkası sıra küçümseme talip CHP Zonguldak Mebus Deniz

Yavuzyılmaz beyninde namzet tartışma yaşandı.

Zonguldak’ın Kilimli ilçesinde hususi eroin ocağında meydana gelen ve 4 işçinin yaralandığı kazayla ilgili bölgenin milletvekili yerine bayram kabul etmek istediğini belirten Yavuzyılmaz’ın, “Burada saraka vermeniz amacıyla elan kaç kişinin ölmesi gerekiyor?” sözlerine Baht, “Saygılı olun, haddinizi bilin. Sorduğunuz sorunun hangi irfan geldiğini bilin. Kameralar karşısında müzakere isteğinizi anlıyorum amma bu kabil işleri bambaşka yerde yapabilirsiniz.” sözleriyle aksülamel gösterdi.

“Değme 4 çalışandan biri seçme sene ilçe geçiriyor”

Komisyonda, Düzentileme ve Sosyal Düzenlilik Icra Vekili Yardımcısı Adnan Ertem ile Kösemenlik ve Teftiş Başkanlığı yetkilileri madenlerdeki denetimlerle ilişik yemek yaptı.

İş Başmüfettişi Alpaslan Kılıçarslan, madenlerde kaza sayılarının çokça fazla olduğunu ve ters kömür madenlerinde herhangi bir 4 çalışandan birinin seçme sene kaza geçirdiğine dikkati çekerek, madenlerde değme sene programlı ve programsız mevkut aralıklarla denetleme yaptıklarını söyledi.

Türkiye’üstelik etken olarak etkin, 5 can ve üzerinde işçiye erbap 117 yer altı kömür madeni bulunduğunu ve madenlerde seçme yıl 1000’e andıran denet yaptıklarını anlatan Kılıçarslan, teftişler sonucunda sabık sene 337, bu yıl üstelik şu temel büyüklüğünde 225 idari nakdî ceza önerdiklerini vurguladı.

Kılıçarslan, geçen sene kül sektörlerde 15 bin gelişim yeri denetiminde 64 milyon 569 bin teklik para cezası uygulandığını aktararak, “Geçen yıl 1000 madende denetim yapmışız. İdari mülk cezalarının üçte birini madenlerde uygulamışız. Rastgele yıl denetleme yapmamıza rağmen iyileştirmeler yapılmadığı amacıyla yönetimsel servet cezaları uyguladık. Mugayir kömür madenlerinde tayin ettiğimiz hususların yarısının giderilmediğini görüyoruz. Programlı teftişlerimizde normalde noksan hususların giderilme oranı yüzde 95’tir amma aykırı kömür ocaklarında yüzde 50’ye yakın giderememe veya gidermeme oranları var.” bilgisini verdi.

Mugayir kömür madeni teftişlerinde bildirme çok karşılaştıkları eksiklikleri anlatan Kılıçarslan, sözlerine şu şekilde sürdürdü:

“Giderilmeyen hususların geçmiş sırasında tahkimatın sakat olması var. Toplu ölümlerin beraberinde çokça fazla gündeme gelmeyen tekli ölümlerimiz var. Bunlar göçükler, tahkimat sebebiyle oluşan belalar. Burada iri tıpkısı ayıp olduğunu görüyoruz. Sunu aşkın giderilemeyen noksanımız bu. Peşi Sıra mekanik, elektrikli ekipman ve tesislerin seçkin parlamaya etken olamaz nitelikte olması gerektiğine ilgilendiren tespitler var. Sonra da havalandırmaya ilişkin merkezi doğal gaz strateji sensörlerinin kem olması ya da on paralık olmaması hususu var.”

“İşverenin gidermediği bire bir mevzuata aykırılık var”

Patlama zımnında 41 işçinin hayatını kaybettiği Amasra Beyaz Zehir Müessesesini herhangi bir yıl düzenli namına denetlediklerinin altını çizen Kılıçarslan, şunları kaydetti:

“Amasra Beyaz Zehir Müessesesinde en son kazadan önce 5-11 Teşrinievvel tarihleri arası tıpkısı denetimimiz var. Bu denetimde 19 mevzuata aykırılık belirleme etmişiz. Bunların 16’sı teftiş esnasında bertaraf, mütezayit 3’ü üzere ise yönetimsel para cezası önerilmiş. Şu an tabir değerlendirme aşamasında amma yaklaşık 220 bin teklik civarında yönetsel nakdî ceza çıkıyor. Seçme yıl efdal miktarlarda nakdî ceza görüyoruz. Mevzuata ihtilaf işveren marifetiyle giderilmediği antlaşma katlayarak nakdî ceza uyguluyoruz. Bu işletmede yazdığımız mevzuata aykırılığın ikisi dahi geçmiş teftişlerden geliyor. Esasen işverenin gidermediği benzeri mevzuata aykırılık var.”

Kılıçarslan, Amasra Eroin Müessesesinde 2015 yılında müvellidülhumuza ve hidrojen sülfür sensörünün bulunmaması ile metan değerlerinin merkezi gaz strateji sistemi eliyle kayıt altına alınmaması dolayısıyla üretimi tevkif kararı verdiklerini ancak işverenin itirazı konusunda mahkemenin, ehlihibre raporu doğrultusunda durdurma kararını kaldırdığını; 2018 yılında benzer eksikliklerden dünya sunulan tevkif cezasına yönelik itirazın bu kez mahkemece reddedildiğini söyledi.

Kılıçarslan, “Akıbet teftişte tespit edilen 3 konuda mevzuata uymazlık var. Havalandırmanın yönünü menfi çevrilecek özellikte olmaması, ruh ekipmanlarının vacip özellikte olmaması. Yani tıpkı gaz deşarjı olduğunda oradaki elektrikli ekipmanların patlamaya bozukluk olmaması gerekiyor. TTK’bile bunun muadili ekipmanlar var.” ifadelerini kullandı.

“Denetimlerin peşi sıra yeterli sonuçları alamıyoruz”

Sunumun peşi sıra komisyon üyeleri Vekil Yardımcısı Ertem ve beraberindekilere sorular yöneltti.

Ertem, Soma ve Ermenek’teki beyaz zehir kazalarından bilahare alelhusus işçi sağlığına müteveccih tedbirlerin arttırıldığını ve bugüne kadar olumlu sonuçlarının görüldüğünü belirterek, sonuç 8 almanak süreçte hisse senedi kazalarında hayatını kaybedenlerin sayısının azaldığını ifade etti.

Mevzuatta uymazlık yapılması gerekiyorsa Bakanlık olarak katkı sunmaya hazır olduklarını nâkil Ertem, “Her sınama eksantrik bir önlemi yanı sıra getiriyor. Buna bile biz bigane kalamayız. Mevzuatımızın ehliyetli olduğu, denetimlerin yapılması noktasında duyarlık gösterildiği fakat denetimlerin peşi sıra ehliyetli sonuçları alamadığımız üzere benzeri buut var. Acep burada caydırıcılıkla ilgili benzeri sıkıntı mi var? Caydırıcı olma noktasında evet servet cezalarını henüz aşkın yapacağız ya dahi üretimi durdurmaya ilgili tedbirlere apayrı eksiklikleri dahi alacağız. İlgili bakanlıklarla bunu meşveret ederek lacerem benzeri çözüm getirilebilir, hangi yapılabilir, onları yapacağız. Amasra kazasından sonra hakeza bir çalışmamız olacak.” diyerek konuştu.

Ertem, kazanın bozukluk yaşandığı konusundaki soruya, “Hepimizin üzerinde durduğu havalandırmayla müteallik eksikliğin, sekunder havalandırma ünitelerinden birisinin bağlantısının olmadığını ve az olduğuyla ilişkin ayrımsız tayin var. Bu belirleme, Mücahede Bakanlığımızın tespiti kendisine bizde bile var. Kazadan 3 zaman önceki bitirdiğimiz denetimimizde bu eksiklik belirleme edilmiş ancak bunun üretimi durdurmayı gerektirecek düzeyde olmadığına ilgili de aynı öngörümüz var.” yanıtını verdi.

Ertem, kaza öncesinde metan gazı oranının 2’nin üstüne çıktığı yönünde bire bir raporlarının olmadığını sözlerine ekledi.