ABD’nin İran’a müteveccih yaptırımlarına karşı Almanya, İngiltere ve Fransa vasıtasıyla kurulan ve 10 Avrupa ülkesinin katıldığı ticaret mekanizması INSTEX’in tasfiyesine karar verildi.
İngiltere, Fransa ve Almanya, İran’la ticareti süregelmek üzere 2019 yılında kurulan INSTEX adlı hususi ifa şirketine ilgilendiren kuma izah yayımladı.
Açıklamada, INSTEX hissedarı olan Belçika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, Hollanda, Norveç, İspanya, İsveç ve İngiltere’nin şirketi arıtma etmeye değişmeyen verdikleri belirtildi.
INSTEX’in özellikle deva ve besin kabil ürünlerde Avrupa ile İran arasındaki meşru ticareti kolaylaştırmak amacıyla kurulduğu anımsatılan açıklamada, bunun 4 sene boyunca Avrupa ile İran arasında ticari faaliyeti kolaylaştırmaya çalıştığı tabir edildi.
Açıklamada, “İran, INSTEX’in görevini namına getirmesini siyasal nedenlerle ve dizgesel biçimde engelledi.” yorumuna düz verildi.
İran’ın, INSTEX ile 2020 yılında Avrupa’dan İran’a tıbbi malzeme ihracatı amacıyla yalnızca 1 iş yapmayı akseptans ettiği hatırlatılan açıklamada, İran’ın SUTAŞ ülkeleri, İngiltere ve Norveç ile değişik işlem tekliflerini sonsuz ve bayıla bayıla namına engellediği savunuldu.
Açıklamada, İran’ın INSTEX şirketiyle ilişki kurmayı ısrarla kabul etmediğine meni edilerek, “Hissedarlar, çıktı INSTEX’i çalışkan durumda burulmak amacıyla bir dayanak noktası olmadığı sonucuna vardılar.” değerlendirmesinde bulunuldu.
INSTEX hissedarlarının 9 Mart tarihinde alışılmamış genel kurul gerçekleştirdikleri tamlanan açıklamada, hep hissedarların INSTEX’in feshi yönünde görüş kullandıklarına aksan yapıldı.
ABD, Donald Trump’ın başkanlığı döneminde İran’la çekirdeksel anlaşmadan çekilerek ülkeye yeniden yaptırımlar uygulamaya başlamıştı.
Karar karşısında Avrupa ülkeleri, ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımlardan DENIZ’li yatırımcıların etkilenmemesi ve ülkeyle ticari ilişkileri sürdürebilmek üzere INSTEX adlı hususi ödeme mekanizması kurmuştu.
