Kahramanmaraş’ın Afşin İlçesinde Benzeri Mahalle, Isıl Santralci Dolayısıyla ‘Hayalet Kasaba’ya Döndü: “Kimse Kalmadı Ki. Bizim Kadar Fakirler Kaldı”

DİLAN KUTLU

Kahramanmaraş’ın Afşin ilçesine sınırlanmış Çoğulhan Mahallesi, rastgele periyot bacasından tonlarca tamlık savuran termik santral nedeniyle hayalet kasabaya döndü. Nüfusun beş binden bine düştüğünü söyleyen mahalle sakini Ahmet Tatar, babasının ve eşinin üç amcasının kanserden öldüğünü belirterek, “Şu anda köyümüz, fantom karye. Çernobil’in bedel ayrımsız bilgisiz bizdeki… Kamu nedeniyle, hava kirliliği nedeniyle evini barkını bırakıp apayrı illere kaçtı insanlar. İmkanı olmayanlar üstelik burada külün altında hastalıklarla boğuşarak yaşamaya bitmeme ediyor” dedi. Santralde müteharrik Mehmet Doğan “15 senedir KOAH hastasıyım. Üç lime kardeşimi kaybettim bu hastalıktan” derken 80 yaşındaki Emine Doğan ise “Kaynımın çocukları, ikisi bile kanser oldu öldü. Kızım dahi kanser. Kimesne kalmadı ki. Bizim kabilinden fakirler kaldı” diye konuştu.

Kahramanmaraş’ın Afşin ve Elbistan ilçeleri, birlik dünyada kömürlü termik santrallerden salınan kibrit dioksit kaynaklı gelgel kirliliği sıralamasında 5. tam düzlük alıyor. İki ayrı termik santralin faaliyette olduğu, kanser ve KOAH üzere hastalıkların seçkin güzeşte çağ arttığı bölgede göçler de sürüyor. Santrallerden savrulan küller, çabucak kayırıcı sağlığını değil Elbistan Ovası’nın mübarek arazilerini da tehdit ediyor.

“ÜÇ PASAJ ABİMİ AMANSIZ HASTALIK YÜZÜNDEN KAYBETTİM”

” Türkiye’nin Çernobil’i” namına adlandırılan Afşin’in, termik santralin yanı başındaki Çoğulhan Mahallesi’nin sakinleri, santral zımnında yaşadıkları sorunları SIMURG Bilgelik Ajansı’na anlattı.

Isıl santralde işçi kendisine çalışan Nurettin Doğan, “Santralin geçmiş temeli atıldığında herkeste çokça balaban bire bir rüya vardı. Gittikçe sağlıklarının vasıtasız gideceğinin hiç hesabını yapamadılar. Burayı babalarının kayırıcı bahçesi yapmışlar. Millet külden camit, çamaşırlarını serememiş, umurlarında bile değil. Kimesne hisse senedi korkusu yüzünden esenlik sorununu söyleyemiyor. Ego, üç parça abimi kaybettim. KOAH hastalığından kansere çevirdi, abim ölüm etti. Burada kime sorsanız, özellikle şikayet edeceği umum. Kemiksiz mapus, kapısının önünde çıkıp oturamıyor” dedi.

“40 SENELİK BİR SANTRALE YENİ BİR SİSTEMLE FİLTRE YAPMAYA KALKIŞTILAR”

Çelikler Ana Ortaklık’e ait A Termik Santral’da etkin, henüz sonradan işten atılmış işçilerden biri olan Ahmet Tatar ise Çoğulhan Mahallesi’nde yaşadıkları süreci şöyle anlattı:

“Çelikler (Çelikler Holding) geldiğinde geçmiş girenlerden biriydim. Sekiz ay sonradan, kamu üstüne sürekli tartıştığım için işten atıldım. 40 yıllık benzeri santrale eskimemiş ayrımsız sistemle filtre yapmaya kalkıştılar. Bunun uymayacağını, çalışmayacağını söyledim. Üç yıl oldu, elan baca boşta duruyor. Çalıştıramıyorlar. Çalıştırmaya kalktıklarında köyümüz sallanıyor, her yerinden yırtık veriyor. ‘Bu santrali aldılar’ deniliyor ama (Çelikler Ana Ortaklık’e devredilmesinden bahsediyor) Çelikler’le bir alakası namevcut. Uz Ünal’ın, Bilal Erdoğan’ın, Nişancı Albayrak’ın ve Mehmet Ağar’ın oğlu; dört ortak olduğu duyumunu alıyoruz. Çeliklerin yalnız ismi var. Burada alınan aylık, EÜAŞ (Cıvıltı Istihsal KAZANÇ), bilcümle ahzüita, antre-çıkışlar ihtişam gözetimi altında yapılıyor.

“BİZDEKİ ÇERNOBİL’İN EŞİT HALİ”

NITELIKLI ekincilik arazisiydi bizim bu havza. Türkiye’nin şeker hastalığı ihtiyacının yüzde 99’nu karşılayan bire bir bölgeydi. Şimdi ekmiyorlar. Termik santralci yaprakları yakıyor, üretim yapamıyorlar. Toplasan, şu anki arazimizde 50-100 dönüm eken var. Onlar birlikte caymak için. Toprak sahibi olanların tarlaları istimlak zımnında ellerinden alındı. Sattılar; dükkanlarını, evlerini bıraktılar, barhana aldılar (göç ettiler). Şu anda köyümüz, hayalet köy. Çernobil’in değer tıpkısı abes bizdeki.

“BABAM KANSERDEN ÖLDÜ”

Babam kanserden öldü. Eşimin üç amcası kanserden öldü. Kayınbabam KOAH hastası. Teneffüs nedeniyle rahatsızlanıp hastaneye gittiğimizde, ‘Çoğulhan Mahallesi’nden mi geliyorsunuz? Bu ciğer, Çoğulhan Mahallesi’nin ciğerine benziyor’ diye niteleyerek bizim ciğerimiz birlikte bundan sonra hastanelerde ünlenmeye başladı. Torunlar tabiatıyla kim etkileniyor. Çocukların hepsi soluk darlığı çekmeye başladılar.

“ESKİDEN KÖYÜMÜZÜN NÜFUSU 5 BİNE YAKINDI, ŞU ANDA BİN KİŞİ KALMADIK”

Köyümüzün hep arazileri, karışık arazileri istimlak edilmiş. Hastalık? Kömür nüfuz etmek için. Devletin santralini neden çalıştırmıyorlar. Çelikler Holding denilen şahsın santrali, yeri geliyor dört vahit, yeri geliyor üç vahit çalışıyor. Amma devletin santrali, çabucak tıpkısı vahit, kimi vakit çalışıyor. Bilcümle nedeniyle, albeni kirliliği zımnında evini barkını bırakıp apayrı illere kaçtı insanlar. İmkanı olmayanlar de burada külün altında hastalıklarla boğuşarak yaşamaya bitmeme ediyor. Bir Vakitler bizim köyün nüfusu beş bine yakındı. Şu anda toplasan bin kişi kalmadık.

Çoğulhan’de esnafın birçoğu dükkanlarına kepenk vurup barhana vermiş. Elbistan Ovası’nın eli nimetli ekincilik arazilerinin çoğu ise ekilmiyor. Ekilse üstelik verimli ürünler elde edilemiyor. Termik santralden çıkan tam dolayısıyla şeker hastalığı pancarının yaprakları kuruyor.”

Tatar, bacalara süzgeç takıldığını, fakat santralin kapasitesini kaldırmadığı için cuşiş çıktığını öne sürdü.

“ÜÇ KITA KARDEŞİMİ KAYBETTİM”

Isıl santralde etkin ve santrale genişlik mail evlerden birinde oturan Mehmet Doğan da Bahçesinde cümle zımnında beis gören semere ağaçlarını göstererek, “Ben, 15 senedir KOAH hastasıyım. Üç lime kardeşimi kaybettim bu hastalıktan. Minimal ücretle termik santralde çalışıyorum” dedi.

“KİMSE KALMADI Kİ. BİZİM GİBİ FAKİRLER KALDI”

Doğduğundan bu yana Çoğulhan Mahallesi’nde aktif 80 yaşındaki Emine Doğan ise “Külden ölüyoruz. Dışarıya çokça çıkmıyoruz, evde duruyoruz. Çoğu umum yüzünden göçtü. Hepsi amansız hastalık oldular. Kaynımın çocukları, ikisi bile kanser oldu öldü. Kızım da kanser. Kimse kalmadı kim. Bizim kabil fakirler kaldı” diye niteleyerek konuştu.

GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ:

00-02.28 Termik Santrali’nden ilim görüntü

02.28- 08.51 Çolhan Mahallesinde oturan işçi Ahmet Tatar

08.51- 09.25 sonuç ağaçlarının üstünde cemi tafsilat görüntüleri

09.25- 10.08 Isıl Santrali’nde etkin işçi Mehmet Doğan

10.08- 11.10 Çolhan Mahallesi’nde oturan Emine Doğan

11.10- 15.19 Termik Santrali’nde işçi Nurettin Doğan

15.19- 16.43 Termik santarli detay görüntüler



Share: