Şimal Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, “Kıbrıs’ta tıpkı uyuşma olacaksa nasıl kuzeyde egemen benzeri Türk devleti olması geçişsiz. Hâkim tıpkısı Türk devleti olmadan bu siyasetimizi, millî çıkarlarımızı ve milli hedeflerimizi asla sürdüremeyiz.” dedi.
Reisicumhur Tatar, New York ziyareti ve Kıbrıs konusuyla ilgili AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Ekim 2020’üstelik Cumhur Reisi seçilmesinin arkası sıra kullanılmamış tıpkısı siyaset geliştirdiklerini belirten Tatar, bunun de Kıbrıs’taki bir anlaşmanın fakat hükümran teadül ve yanında dinç iki devletin iş birliği temelinde olabileceğini, bunu de cümle muhataplarıyla paylaştığını anlatım etti.
Tatar, eskimemiş vizyonlarını (Kıbrıs’ta iki devletli hal) April 2021’da Cenevre’de Konfedere Milletlere (BM) sunduklarını anımsatarak, bundan geçmiş federal temelde yapılan umum müzakerelerde, Türk tarafının ongun niyetinin tüketildiğini ve Küçük Asya kesiminin samimiyetten yoksun davrandığını söyledi.
Rumların egemenliğini KKTC’ye üstelik duyurmak için uğraştığına meni fail Tatar, Türkiye’nin garantörlüğünün kalkması ve Türk askerinin Ada’dan çekilmesi durumunda, Kıbrıs Türklerinin Ada’birlikte varlığını sürdürebilmesinin tür olmadığını vurguladı.
Tatar, “Halk namına varlığımızı sürdürebilmek için arsıulusal anlaşmadan kaynaklanan müktesep buyuru haklarımızı tescil etmemiz lazım.” dedi.
Türklerin 2004’te Annan Planı’na “peki”, Rumların ise “faydalı” demelerine karşın Rumların SUTAŞ’ye örgen yapıldığını anımsatan Tatar, bu adımla Kıbrıs’taki beklenen hal modellerinin daha el hale geldiğini belirtti.
Tatar, “Kıbrıs’ta ayrımsız anlaşma olacaksa mutlaka kuzeyde hükümran bire bir Türk devleti olması lazım. Hükümran benzeri Türk devleti olmadan bu siyasetimizi, millî çıkarlarımızı ve milli hedeflerimizi asla sürdüremeyiz. Nedeniyle dik durmamız geçişsiz, azimli olmamız geçişsiz. Bilcümle uluslararası kamuoyu karşımızda birlikte olsa, tığ anne vatanımız Türkiye ve bazen dost ülkelerin desteğiyle bu siyasetimizi varagelmek durumundayız. Türkiye Cumhuriyeti’nin desteği olmadan biz buradaki varlığımızı katiyen sürdüremeyiz.” dedi.
Taraflar beyninde hâkim eşitliğin sağlanması halinde Kıbrıs’ta hazar ve huzurun sürebileceğini kaydeden Tatar, bunun hem Kıbrıslı Türk hem dahi Rumlara katkı sağlayacağının altını çizdi.
Küçük Asya tarafına 1 ve 8 Temmuz’dahi olmak amacıyla BM tarafından, hidrokarbon, hareketlilik, yenilenebilir enerji, su, Kıbrıs Adası’nın mayınlardan temizlenmesi ve kesintili göçle savaşım konularında 6 yeni teşrikimesai önerileri sunduğunu anımsatan Tatar, Rumların ongun niyetli olmaları ve Kıbrıslı Türkler ile iş birliği yapmaları halinde Ada’nın çehresinin değişeceğini vurguladı.
Tatar, Kıbrıs Rum kesiminin bire bir süre önceki kendilerine sanki Hamaset Artırıcı Önlemler sunduğunu, bu önerilerin içerisinde Ercan Havalimanı’nın BM kontrolünde, Gazimağusa Limanı’nın ise Avrupa Birliği (KEZ) kontrolünde açılmasının ve Maraş’ın BM’ye (yani Anadolu tarafına) devredilmesinin yer aldığını belirterek, Küçük Asya kesiminin otoritesinin KKTC’ye yayılması niyetindeki Çekinmezlik Artırıcı Önlemleri görüşmelerinin ise gibi olmadığını söyledi.
Rumlara 1 ve 8 Temmuz’bile sundukları önerilerde “kimsenin otoritesini diğerinin üzerine yayma niyeti olmadığını” dile getiren Tatar, Ada’bile iki devletin aksiyon birliğini içeren bütün çalışmaları desteklediklerini kaydetti.
Tatar, New York’ta 24 yahut 25 Eylül’de BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile görüşeceklerini bildirdi.
Hem kendilerinin hem de Türkiye Cumhuriyeti yetkililerinin Kıbrıs’ın gerçeklerini arsıulusal muhataplarına anlattığına dikkati çekici Tatar, bu kabilinden ortamlarda (BM Genel Müesses sürecinde) bu gerçekleri gayrı ülkelerin yetkilileriyle paylaşabilmenin nazik tıpkısı fırsat olduğuna değindi.
“3’lü tıpkısı ülfet öngörülmüyor”
Guterres’in, Kıbrıs meselesine bilge biri olduğuna meni fail Tatar, “BM Umumi Sekreteri Guterres, BM parametreleri, Asayiş Konseyi kararlarına (Kıbrıs üzerine) bağlı. Tığ da o prensiplerin modasının çoktan geçtiğini söylüyoruz, üzerinden belki da 50 yıldan çok devir geçti. O günden bu günlere siyasette bile ekonomide de haddinden fazla şişman tebeddülat olmuştur. Bu değişiklikleri okuyarak, zahir bakir tıpkısı politika ve uyum oluşturabileceğimizi tartışabiliriz. Gâh şeylere saplanıp istop etmek kavisli evet. Benim anlayışıma göre, daha çok federasyon defteri kapanmıştır.” dedi.
Tatar, Kıbrıs Küçük Asya kesiminde Şubat 2023’te yapılacak riyaset seçimlerine bulunan reis Nikos Anastasiadis’in girmeyeceğini ve Küçük Asya liderin “müzakereleri sürdürmeyeceği” algısının oluştuğunu anımsatarak, “Guterres ile Kıbrıs’taki liderlerin (Tatar-Anastasiadis) 3’lü bir görüşmesi öngörülmüyor çünkü gereği bulunmayan. Sair temaslarımızla ilişkin icraat sürüyor, bunların bazıları gizli bazıları ise kemiksiz olacak. New York’taki temsilcilerimiz ve Türkiye’nin yetkilileri birlikte çalışmalarını sürdürüyor.” diyerek konuştu.
New York’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Türk külliyen birlikte toplantılar yapacağına meni eden Tatar, bunun ardından BM Genel Sekreteri ve değişik ülkelerin yetkilileriyle mülakat arzusunda olduklarını söyledi.
Tatar, Kıbrıs’ın gerçeklerini dünyada bilici politikacı sayısının beş altı olduğunu ve görüştükleri herkese bunları ilam imkanı bulduklarını ifade ederek, “Kıbrıs’ta hazar, dirlik ve esenliğin devamını istiyorum. Diyalogdan ve toplantıdan on paralık kopmadım, daim yerine görüşüyoruz. (Kıbrıs’ta benzeri uyuşma) Eğer sürekli olacaksa, bizim egemen eşitliğimizin akseptans görmesi geçişsiz.” ifadelerini kullandı.
Temmuzda Rumlara yaptıkları 6 öneriyle ilişkin BM’nin, Rumlara müteveccih seçme baskısını görmediklerini kaydeden Tatar, Rumlardan dahi değme müspet cevabın gelmediğini belirtti.
“Gayriresmi temaslardan kaçındığım bulunmayan”
Tatar, “Cebin yan (Rumlar), bizi hangi ayrı tıpkı el ne bile oran doğruluk eden aynı el namına görüyor. Onlara göre, ana çap (güya Kıbrıs Cumhuriyeti) orada ve tığ üstelik gidip o devlete metres olacağız. Bunu tek Kıbrıslı Türk akseptans etmez.” diye konuştu.
Müzakere olsun diyerek müzakere ika niyetinde olmadığını söyleyen Tatar, “Gayriresmi temaslardan kaçındığım yok. Resmi müzakerelere terhis etmek için hükümran eşitliğimizin kabul edilmesini bekliyoruz. Kullanılmamış siyasetimiz böyle aynı husus, Türkiye Cumhuriyeti’nin de buna parçalanmamış desteği var.” dedi.
