CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, Türkiye Şeker Hastalığı Fabrikaları A.Ş. (Türkşeker) Umumi Müdürlüğü önünde; “Şekere aynı yılda tam yüzdelik 440 remiks gelmiş. Çiftçiden şeker pancarını 420 TL’ye aldılar, bin 100 liraya küspeyi sattılar gaddarcasına. Önümüzdeki günlerde çokça daha fazla denk artışlarını bekliyoruz zira sabık yıl çiftçiden 470 TL’ye alınan pancarın fiyatı bu yıl bin 450 liraya yükseldi. Önümüzdeki yıl direkt şeker fiyatlarına yansıyacak ve şekerin fiyatı önümüzdeki yıl 50 TL olacak. Dar dışında fiyatlar düşerken Türkiye’da yüzdelik 440 oranında bedel artışları yaşanıyor” dedi.

CHP Genel Başkan Yarımcısı ve Malatya Milletvekili Ege Ağbaba, zaman Ankara’de Türkşeker Genel Müdürlüğü uğrunda şekere gelen fahiş zamlar ve şeker fabrikalarının özelleştirilmesi ile ait izah yaptı. Ağbaba’evet CHP Tarım Politikalarından Sorumlu Umumi Komutan Başdanışmanı ve Bursa Mebus Orhan Sarıbal, Niğde Mebus Ömer Fethi Gürer, Afyonkarahisar Saylav Burcu Köksal, Yardımcı Milletvekili Özkan Alaz, Mersin Mebus Cengiz Gökçel, Kırklareli Milletvekili Turabi Kayan, Kayseri Milletvekili Ağırbaşlı Kuru, Ankara Milletvekili Nihat Yeşil, Kastamonu Milletvekili Hasan Baltacı ve Muğla Mebus Süleyman Girgin’den oluşan yıldız bilimi haremlik etti.

Milletvekilleri, ellerinde şeker pancarlarıyla alay malay “Özelleştirmeye yarayışlı”, “Şeker fabrikaları halkındır satılamaz”, “Şeker Hastalığı vatandır satılamaz” dövizleri açtı. Ağbaba, açıklamasında şunları söyledi:

“NİSAN AYINDA 1 KİLO ŞEKER HASTALIĞI 12 LİRAYDI ŞİMDİ 26 LİRA”

“2018 yılında Genel Başkanımız Kemal Kılıçdaroğlu’nun görevlendirmesiyle 25 milletvekilimiz 45 devir süresince şeker fabrikalarının bulunduğu illerde ayrımlı politik partilerle ve Şeker Hastalığı-İş Sendikası ile birlikte şekerin özelleştirilmesine alın çıkmıştık. Eskiden ürünlere remiks geldiği ant bili oluyordu şimdi ürünlere remiks gelmeyince selen oluyor. Geçtiğimiz hafta Türkiye’nin anne tüketim maddesi olan şekere ayrımsız el daha bindirim geldi. Şekere bu sene içerisinde mart ayında yüzde 31, haziran ayında yüzdelik 36 ile yüzdelik 66 oranında zam yapıldı. Akıbet tıpkı yılda şekerin kilosu 5.9 TL’den 26 TL’ye artık. Türk Şeker Hastalığı’dahi çuvalı 200 liradan satılan şeker 810 TL’ye, özel sektörde ise şekerin torbası bin 200 TL’ye satıldı bulunabilirse. Bugün şekerin torbası bin 200 TL’den satılıyor Türkiye’bile maatteessüf o bile bulunmuyor. April ayında marketlerdeki toz şekerin kilosu 12 ile 15 TL arasında değişiyordu şimdi averaj şeker hastalığı fiyatı 26 TL.

“ŞEKERE BİR YILDA BÜTÜN YÜZDELIK 440 ZAM GELMİŞ, ŞEKERİN FİYATI ÖNÜMÜZDEKİ YIL 50 TL OLACAK”

Şeker imdi fukara fukaranın ulaşamayacağı bir besin ürünü haline gelmiş durumda. Şeker fiyatlarının önüne teslim etmek amacıyla Türkiye ilk defa tamlık 24 yıl sonradan şeker hastalığı ithal etmeye başladı. Ancak bu bile şeker fiyatlarının artışına çözüm olmadı. Şekere bir yılda umum yüzde 440 zam gelmiş. Çiftçiden şeker hastalığı pancarını 420 TL’ye aldılar, bin 100 liraya küspeyi sattılar gaddarcasına. Önümüzdeki günlerde çokça daha çok eşit artışlarını bekliyoruz zira geçen yıl çiftçiden 470 TL’ye alınan pancarın fiyatı bu sene bin 450 liraya yükseldi. Önümüzdeki yıl aracısız şeker hastalığı fiyatlarına yansıyacak ve şekerin fiyatı önümüzdeki sene 50 TL olacak. Ensiz dışında fiyatlar düşerken Türkiye’birlikte yüzdelik 440 oranında fiyat artışları yapılıyor.

“ÖZEL SEKTÖR PİYASAYA IŞARET VERMEYEREK PİYASADA KITLIĞA FAKTÖR REŞIT VE FİYATLAR YÜKSELMİŞTİR”

İki bölüm geçmiş görüntüler ortaya bundan sonra yurttaş 26 TL’lik şekeri 1 TL ucuza alabilmek için bilcümle 2,5 saat kuyruğa girmiş durumda. Pöçük pöçük diyenler 2022 yılında bazı el ekmeğin önünde bazı bazı Ekincilik Güven Kooperatiflerinin önünde fukara fukaranın kuyruğa çıktığını hep beraber görüyoruz. Türkiye’nin 51 ilinde şeker üretilen ülkemizde bu fiyatlar niçin bu kadar artıyor, kamuoyuna esasen hatırlatmakta yarar var. Şeker Hastalığı fiyatlarının artışlarının bildirme önemi sebebi özelleştirme, peşkeş. hür teşebbüs piyasaya yayin vermeyerek piyasada kıtlığa etken olmuş ve fiyatlar yükselmiştir. Türkşeker dahi kıymet artışına zorlanmıştır.

“2018 YILINDA 25 ŞEKER FABRİKASI SATIŞA ÇIKARILDI, AÇIKÇA PEŞKEŞ ÇEKİLDİ”

2018 yılında söylediğimiz değme özdek zaman gerçekleşiyor. Tarımdaki özelleştirme süreci yalınlık tıpkısı peşkeş sürecinin öyküsüdür. Ülkemizde şeker hastalığı fabrikaları 2008 yılında özelleştirme kapsamına alındı, fabrikalar 2008, 2018 ortada dört kere tecavüz etmek istendi ve 2018 yılında 25 şeker fabrikası satışa çıkarıldı, kilitsiz küreksiz peşkeş çekildi. Maatteessüf 10 şeker hastalığı fabrikamız 2018 yılında bu heyetin mücadelesine karşın özelleştirme idaresindeki duvarlara tırmanmasına karşın birilerine küçümseme veren hükümet şeker hastalığı fabrikalarını öz yandaşlarına peşkeş çekti. Şu anda dahi o satılan herkesin katışıksız varlığı şeker fabrikalarının arazileri tevzi edilmeye devam ediyor. Maksat fabrikaları ahzetmek değil, oradaki altın arazileri birilerine peşkeş elde etmek. en üst Ankara ve Kütahya’dahi dahi iki taşınmaza onaylama imdi.

“HANGİ FAKİRİN FUKARANIN EVİNDE 20 BİN LİRALIK ŞEKER VAR ONU DE IPTILA EDİYORUZ”

Bu özelleştirme kararında sunulan benzeri inikat var; özelleştirme şartı 2023 Ağustos’una büyüklüğünde istihsal şartı, faaliyetlerine devam yazar etmeyeceği imdi muhtemelen değil. Bu fabrikaların arazileri ya AVM olacak evet saray konut olacak ranta açılacak. Kırtasiyeci olduğu sav edilen birisi halkın aklıyla alay etti. Tarım Yüreklilik Kooperatifleri Umumi Müdürü Hüseyin Münevver diyor ki; Türk halkının evinde genişlik beş altı yetecek 2 almanak şeker hastalığı var diyor. Adeta fiyatın yüksekliğini vatandaşa isnat etmek istiyor. Lan Türk halkının aklıyla dümen güzeşte Umum Müdür, 2 yıllık şeker nereden bakarsan bak 20 bin TL’ye karşılama porte. Ne fakirin fukaranın evinde 20 bin lira şeker hastalığı var onu de zül ediyoruz.

“ŞEKER HASTALIĞI FABRİKALARI ÖZELLEŞTİRİLMEDEN ÖNCE 2,5 MİLYON İNSANA İŞÇİ, ÜRETİCİ, LOKANTACIYA İŞ VE NANIAZIZ SAĞLIYORKEN ŞU ANDA BU BİTMİŞ DURUMDA”

Devletin resmi rakamlarına bakarak şeker hastalığı fabrikaların 2016 zararı 76 milyon liraydı. Benzeri sene saraya 650 milyon TL ve 1 milyar 650 milyon TL örtülü ödenekten masraf yapıldı. Sarayın 13 günce harcaması şeker hastalığı fabrikalarının bütün zararlarını karşılamaya yetiyordu. Şeker Hastalığı fabrikaları özelleştirilmeden önceki 2,5 milyon insana iştirakçi, yetiştirici, lokantacıya iş ve KAZANÇ sağlıyorken şu anda bu tükenik durumda. Ancak kamuya ait şeker fabrikalarının özelleştirilmesi nedeniyle Türkiye’üstelik hem ilk teşrin alanı hem da üretim çokça düştü. Şeker Hastalığı pancarı üreticilerinin şişman bir kısmı bile üretimden koparıldı. Hükümet satılan fabrikalardaki taşeron işçilere dilerlerse 5 sene mesai garantisi dilerlerse bambaşka kurumlara geçiş hakkı sağlanacağını duyurmuştu. Fakat satışların arkası sıra işten atmalar başladı. Devri gerçekleşen fabrikalarda binlerce işçi işten atıldı, bir kısmı da cebren emekliliğe irsal edildi. Fabrikaların satışı yetiştirici sayısının azalmasına, çalışanların aylak kalmasına, halkın ve esnafın şekere ulaşımın zorlaşmasına sonunda şeker fiyatlarının artmasına faktör oldu.

” TÜRKŞEKER’İN YILLIK 1 MİLYON 176 BİN TONA, GÜNLÜK ÇÜKÜNDÜR İŞLEME KAPASİTESİ İSE 114 BİN 200 TONDAN 66 BİN TONA DÜŞTÜ”

Şeker Hastalığı piyasasının yüzde 64’ünü özel sektör, yüzde 36’sını Türkşeker’birlikte artan fabrikalar elinde bulunduruyor. Piyasanın nazik bölümünü elinde tutan özelleştirilen fabrikalar stok yapıyor, istedikleri şekilde şeker hastalığı fiyatlarıyla oynuyor. Ayrıca kamu stoklarını özel fabrikalar alarak fiyatları istediği kadar yükseltiyor. 2018 yılına kadar bünyesinde 25 şeker hastalığı fabrikasını barındıran Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin almanak şeker hastalığı istihsal kapasitesi 2 milyon 36 bin tondan, 2018 yılında 10 şeker fabrikasının özelleştirilmesi ile gelişigüzel almanak 1 milyon 176 bin tona, günlük çükündür el işi kapasitesi ise 114 bin 200 tondan 66 bin tona düştü.

“BU FABRİKALAR AYNI ZAMANDA FABRİKA ÜRETEN FABRİKALARDIR”

Bakın elimizde Icra Vekili Kirişçi’nin yanıtı var. Şeker Hastalığı pancarı üreten fellah sayısı: Özelleştirmenin yapıldığı 2018-2019 döneminde 106 bin 237 fellah iken bu suret 2020-2021 yılında 93 bin 812’ye, 2022-2023 pazarlama yılında ise 78 bin 755 çiftçiye düşüyor. Rençper sayısı temas sabık sene daha de azalmış. 4 yılda yüzdelik 25 oranında çiftçi sayısı düşmüş. Şeker pancarı ciddi bire bir üründür. Şeker fabrikaları Cumhuriyet amacıyla aynı fabrikadan henüz ötesiydi. Çünkü, Türkiye’dahi şeker hastalığı fabrikaları hoppadak şeker üretmez. Pancardan küspe, melas, ispirto ve şeker elde edilir. Bu fabrikalar tıpkısı zamanda üretimlik üreten fabrikalardır. Içtimai tesisleri benzer tesislerdir. Çevrelerinde kooperatifler örgütlenir, pancarın küspesi ağızotu tamam ve hayvancılık gelişirdi. Bakın pandemide etil alkol kıtlığı oldu, dezenfektan üreten firmalar alkol bulamadı. Şeker Hastalığı bu büyüklüğünde kritik bire bir ürün.

“BU YILKİ 400 BİN TITREM ŞEKER İTHALATINA ÖDENECEK MÜLK GENIŞLIK BIR IKI 320 MİLYON DOLAR OLACAK”

Cumhuriyet, o fabrikalardan yola çıkarak tarımdan, kooperatife, hayvancılıktan bankacılığa kadar bir cümle kurmuştur. Şeker fabrikaları hemen istihsal yapmaz, kuruldukları şehirlerin kültürel, sosyal ve fiziki yapılarının gelişmesine haddinden fazla bati katkıları olurdu. Deminden bütünü ithal firmalara, yandaşlara devredildi. Kaybeden 84 milyon, kazanan ise bire bir apaz rantiyeci oldu. Bakın, bu yılki 400 bin titrem şeker hastalığı ithalatına ödenecek mal sunma bir iki 320 milyon dolar olacak. Kırşehir Şeker Hastalığı Fabrikası 48 milyon dolara, Yozgat Şeker Hastalığı Fabrikası 40 milyon dolara, Niğde- Borak Şeker Hastalığı Fabrikası 49 milyon dolara, Çorum Şeker Fabrikası 76 milyon dolara, Turhal Şeker Hastalığı Fabrikası 82 milyon dolara satıldı. Hepsini toplayınca ancak 295 milyon dolar ediyor. Sattığımız fabrikaların paralarının üstünde 25 milyon dolar daha koyarsak bu yıl amacıyla ihtiyacımız olan şekeri ithal edebiliyoruz. Şeker fabrikalarını satıp yurtdışından şeker hastalığı ithal girmek için konusunda tıpkısı de mal vermenin akılla mantıkla izahı var mıdır?

“HANGİ ÜLKEDE, HANGİ SERBEST PİYASADA ŞEKER FİYATI YÜZDELIK 300 KÜSUR ARTMIŞ?”

Türkşeker, Erinç Fon’unda, yani Erdoğan’ın iki dudağı arasında. ‘Bu fiyatlar sebep bu büyüklüğünde artıyor’ diye sorduğumuzda Icra Vekili Bitkisel, fiyatın artmasını geçtik ‘fiyatlar dünyaya göre elan düşük’ diye cevap veriyor. Ayrımsız nevi fiyatların henüz bile artacağının ‘müjdesini’ veriyor. ‘Şeker bin bire bir üründe kullanılıyor, fiyatlara engelleme edin’ diyoruz. Vekil cevap veriyor, ‘serbest çevre var, erkin piyasa kurallarına karışamayız’ diyor. Özelleştirenler bunlar, paravan tıpkı şeriklik kurup kamunun şekerini bunlara peşkeş çekenler bunlar, fiyatı artıranlar bunlar, sorunca ‘azade ortalık’ diyen birlikte bunlar. Hangi ülkede, hangi azade piyasada şeker hastalığı fiyatı yüzde 300 kesir artmış? tek emsal mutluluk var mı? Bulunmayan! Serbest piyasanın canına okudunuz. Tezek fiyatları, süt fiyatları, sahn pahalılığı derken çiftçiyi bulunmayan ettiler. Şeker fabrikalarını özelleştirerek üretim miktarı üstelik düşürüldü. Ülkeyi ithalata ilişkin ettiler. Yerli çiftçi soluk ağlıyorken, kazanan kim? Kazanan Varlık Fonu eliyle, paravana şirketlerle kamudan şekeri ucuza alıp pahalıya vatandaşa satan yandaşlar.

“TÜRKİYE ŞEKER HASTALIĞI FABRİKALARINA BU YILIN İLK 9 AYINDA DEVLETİN BÜTÇESİNDEN VERİLEN TAKANAK MECMU 1 MİLYAR 850 MİLYON TL”

Kaybeden esnaf, yetiştirici, işçiler, yediden yetmişe zamlanan ürünleri kayran yurttaş, üç beş rantiye kazanacak diye niteleyerek ülkeyi, ekonomiyi, geleceğimizi bulunmayan ettiler. Bugün Merkezi Dalavere Bütçe istatistiklerinin eylül ayı verileri da açıklandı. Türkiye Şeker Fabrikalarına bu yılın geçmiş 9 ayında devletin bütçesinden sunulan borç eksiksiz 1 milyar 850 milyon TL. Kurumu sürekli kötülük ettiriyorlar. Stoktaki şekeri ucuza, paravana Türkşeker’e verince malum elde tıpkı öz kalmamış. Sonsuz uymazlık ediyorlar. Bu tabela, dört bir yanı sıra çükündür ekilen, dünyanın sunma kaliteli şekerinin üretildiği Türkiye’yi şekere kadın hale getiren beceriksiz tarım politikasının tıpkısı sonucudur. Buradan uyarıyoruz; bu tarım politikasıyla çiftçiyi doğduğuna pişman eden AKP, hakeza giderse ülkeyi geçenlerde şekere dahi kadın ağıl getirecek. Bu şekilde bitmeme ederse ve müdahale edilmezse şeker fiyatları çokça daha aşkın yükselecek. Zaman 26 liraya aldığımız şekeri, yarın 50 liraya alamayacağız.

Şekerin fiyatının yükselmesi çokça sayıda azık ürününün de zamlanmasına amil olacak, antrparantez binlerce titrem çükündür üretilen ülkede şeker karaborsaya düşecek. Geçim içinde verimsizlik yaşayacağız. Uygulayım Bilimi üretmeyen bir ülkede özelleştirmelerle; halkın yoksulluğu, dirimsel dağılımında adaletsizlik, bindirim, pahalılık ve başıboşluk da artacak. Birileri ensesi kalın olurken yurttaş tekrar yoksullaşacak.”