Bugün, Milli Mücadelemizin önderi ve Cumhuriyetimizin kurucusu, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ad ebediyete intikalinin 84. yıl dönümü. Tığ da Haberler.com ailesi olarak, Gazi Mustafa Eksiksizlik Atatürk’ü özlem ve minnetle anıyoruz.

ANITKABİR VE DOLMABAHÇE’YE AKIN EDECEKLER

1938 yılının 10 Son Teşrin’ında kaybettiğimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk, seçme yıl olduğu gibi bu yıl de büyük tıpkı özlem ve kardeş kardeş anılacak. Anıtkabir ziyaretçileriyle buluşacak. Gelişigüzel yıl olduğu kabilinden bu sene bile binlerce vatandaşlar, ellerinde bayraklarıyla Atatürk’ad hayata gözlerini yumduğu Dolmabahçe Sarayı’na atak edecek.

09.05’TE MALTALIK DURACAK

Koronavirüs tedbirleri kapsamında vatandaşların maskeli ve mesafeli yerine gönül alınacağı Dolmabahçe Sarayı’nda saatler 09.05’i gösterdiğinde Atatürk’ad odasında resmi tören düzenlenecek.

ANITKABİR’DE İLK TÖREN

Anıtkabir’deki önce tören Reisicumhur Recep Erdoğan’ın Aslanlı Yolun başladığı merdivenlerin önündeki alanda saat 08.45’te başlayacak. Reisicumhur Erdoğan, mozoleye çelenk bırakacak ve “ti” borusunun çalınmasıyla iki dakikalık kaçınmak duruşunda bulunulacak.

CENAZE ALBÜMÜ SANAL ORTAMDA ZİYARETE SUNULDU

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Balaban Önder Mustafa Eksiksizlik Atatürk’ad vefatının arkası sıra İstanbul ve Ankara’da planlı cenaze töreninde çekilen fotoğraflardan oluşan cenaze albümü mevhum ortamda ziyaret edilebilecek. Milli Kitabevi arşivinde yer düzlük “Ebedi Şefimiz Atatürk’nam İstanbul ve Ankara’daki Cenaze Töreni Albümü”nün kestirmece 2 yıllık restorasyon süreci tamamlandı. Milli Kütüphane Yenileme ve Konservasyon laboratuvarında planlı mesai kapsamında albümün kap derisi ve ön kapak üzerindeki yazıları rötuşlandı, hamal sayfalar değiştirildi, fotoğraflar onarıldı. Ata’nın son yolculuğuna ait 800 fotoğraftan oluşan resimlik için Milli Kütüphanenin genel ağ sitesinde sanal sergi hazırlandı.

“İNSANLIK BÜYÜK EVLADINI KAYBETTİ”

Gazeteler 10 Kasım 1938 günü, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu, Celil Alemdar Mustafa Eksiksizlik Atatürk’ad ölümüne mahsus üzüntüyü manşetlere taşıdı. Türk basını arz hazin manşetlerini o dönem attı. Millî gazeteler saika (ikinci) baskılarıyla Ata’nın vefat haberini okurlarına duyurdu. Atatürk’nam ebediyete irtihalini, Millet Gazetesi, “Kurtarıcını ve Yeryüzü Nazik Evladını Kaybettin. Türk Milleti, Sen Sağol”, Fecir Gazetesi , “Babamızı Kaybettik”, Cumhuriyet Gazetesi, “Atatürkümüzü Kaybettik”, Kurun Gazetesi: “Atatürk Öldü. Türk Milleti Sen Sağol”, Sonuç Sefer Gazetesi: “Türk Milleti Celil Şefini, İnsanlık Balaban Evladını Kaybetti” manşetleriyle haberleştirdi.

10 KASIM ATATÜRK’Ü IHTIFAL HASET VE ATATÜRK HAFTASI

1938 yılı 10 Teşrinisani günü saat 9’u 5 geçerken aramızdan ayrılan Atatürk o periyot değişik etkinliklerle anılır. 10-16 Kasım haftası; onun yurtseverliği, devrim ve ilkelerinin anlatıldığı, radyo ve televizyonda Atatürk’ün konuşmalarının öz sesinden dinletildiği, Atatürk’le ilgilendiren filmlerin gösterildiği hafta adına kutlanır. Atatürk’ün aramızdan ayrılığı devir, Anıtkabir konuşma edilir, Ankara’birlikte resmi merasim yapılır. Her 10 Son Teşrin’de Türkiye’de hayat durur ve bayraklar yarıya indirilir.

MÜCADELE VE BAŞARIYLA GÜZEŞTE SAHN

Nazik Önder Atatürk, 1881’dahi Selanik’te dünyaya geldi. Annesi Zübeyde Hanım’ın arzusu doğrultusunda ilköğrenimine Koruyan Mehmet Görgülü’nin mahalle mektebinde başlayan Atatürk, henüz sonra babası Ulu Arzu Koca’nin isteği üzerine geçtiği Şemsi Görgülü Mektebinde ilkokulu tamamladı.

Ortaokul eğitimi için gittiği Selanik Mülkiye Rüştiyesinden kişi isteğiyle ayrılan Atatürk, öğrenimini Selanik Askeri Rüştiyesinde sürdürdü. Bu okulda hesap öğretmenliği eden Yüzbaşı Mustafa Efendi, Atatürk’ü sınıftaki diğer “Mustafa”lardan fethetmek için yüksek yetenekli öğrencisine ikinci insan olarak “Kemal” ismini verdi.

Mustafa Kemal, Selanik Askeri Rüştiyesini bitirdikten sonra Manastır Askeri İdadisinden ikincilikle çıkışlı oldu. Askeri öğreniminin beraberinde yabancı komütatör eğitimi dahi düzlük Atatürk, yazları izinli döndüğü Selanik’te Fransızca dersleri aldı. Henüz sonra İstanbul’a gelerek 1899’da girdiği Harp Okulunu 1902’de mülazım rütbesiyle mütemmim Atatürk, Harp Akademisinden üstelik 1905’te kurmay yüzbaşı rütbesiyle çıkışlı oldu.

Atatürk, kurmaylık stajı için 1905’te Şam’de 5. Kargaşa emrine atandı. Suriye bölgesindeki faik hizmetleri zımnında Beşinci Rütbe’den Mecidi Nişanı verilen Atatürk, 1907’de merkezi Makedonya’nın Manastır şehrinde bulunan 3. Cıvıl Cıvıl Karargahı’na atandı. Atatürk, 3. Cıvıl Cıvıl Karargahı’nın Selanik’teki kurmay şubesinde görevlendirildi.

Mustafa Eksiksizlik Atatürk, Manastır ve Selanik’te görevliyken 1909’de İstanbul’daki 31 Mart Vakası’nı bastıran Debi Ordusu’nda fariza yaptı. 1910’dahi Arnavutluk’taki isyanı bastırmak için düzenlenen harekatta de görevlendirilen Atatürk, İtalya’nın 1911’dahi Trablusgarp’a çeri çıkarması üstüne Tobruk’a gönderildi. Tobruk ve Derne’de Türk kuvvetlerini başarıyla yönettikten sonradan binbaşı rütbesiyle 1912-1913 yıllarında Balkan Savaşı’na katılan Atatürk, Edirne’yi Bulgaristan’dan düşüncesiz kayran kolorduda görev yaptı.

ANAFARTALAR KAHRAMANI

Atatürk, 1913’te Sofya’de ataşeliğe atandı. Ataşe adına görev yaptığı sırada Bir Numara Dünya Savaşı’nın başlaması üzerine Atatürk, Başkumandanlık Vekaleti’ne müracaat ederek cephede görev kabul etmek istedi. Kendisine “Sizin için orduda herhangi bir ant ayrımsız görev vardır. Fakat Sofya Ataşemiliterliğini henüz mefret gördüğümüzden sizi orada bırakıyoruz.” cevabının verilmesi üstüne Büyük Alemdar, Başkumandan Vekili Enver Ciddi’ya şu mektubu yazdı:

“Vatanın müdafaasına ait faal vazifelerden elan mühim ve majör ayrımsız misyon olanaksız. Arkadaşlarım savaşma cephelerinde, keder hatlarında bulunurken ego, Sofya’birlikte ataşemiliterlik yapamam. Eğer kaliteli subay koyulmak liyakatinden mahrumsam, kanaatiniz bu ise lütfen kemiksiz söyleyiniz.”

Bunun üzerine Atatürk, 1915’te Esat Vakur komutasındaki 3. Kolordu’ya ilişkin Tekirdağ’üstelik oluşturulacak 19’uncu Parti Komutanlığına atandı. Gelibolu Yarımadası’na leşker çıkaran ve Conkbayırı’na ilerleyen düşman birlikleri Atatürk’ad komutasındaki 19’uncu Fırka kuvvetlerinin taarruzuyla mankafa çekildi. Atatürk, “Anafartalar Kahramanı” olarak ün kazandı.

Atatürk, Conkbayırı taarruzu sırasında göğsüne derkenar fail şarapnel parçasının cebindeki saati parçalayarak dönmesi sonucu bağımsız aynı ölümden kurtuldu. Şarki Cephesi’nde 16’ncı Kolordu Komutanlığına atanan Atatürk, 1916’da Zalim saldırılarını durdurarak Bitlis ve Muş’u düşmandan vurdumduymaz aldı ve bu cephede generalliğe feyiz etti. 1917’da Filistin ve Suriye’da görevli 7’nci Kalabalık Komutanlığına atanan Atatürk, benzeri yıl Veliaht Vahdettin ile Almanya’ya anbean Alman Umumi Karargahı ve Alman cenk cephelerinde incelemelerde bulundu.

1918’bile baştan görevlendirildiği Suriye cephesinde 7’nci Cıvıl Cıvıl Komutanıyken, Bir Numara Acun Savaşı’nın sona ermesiyle imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonraları İstanbul’a döndü. Ülkeyi antagonist işgalinden yetişmek amacını bilinmedik sara, Cıvıl Cıvıl Müfettişliği görevi ile İstanbul’dan ayrıldı.

“CAMIZ VE HİMAYE KABUL EDİLEMEZ”

Karadeniz tarafından 19 Mayıs 1919’dahi Samsun’a sâdır Mustafa Kemal, 22 Haziran 1919’dahi Amasya Genelgesi’ni yayımladı. Türk milletine, “Vatanın bütünlüğünün ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğunu, azim ve kararlılıkla vatanın kurtarılması için Sivas’ta tıpkı kurultay toplanacağını” bildirdi.

Ayrıca Osmanlı Hükümetinin verdiği görevden ve askerlikten ricat ederek, 23 Orak Ayı 1919’da Erzurum’birlikte, 4 Eylül 1919’birlikte Sivas’ta toplanan kongrelerin başkanlığını yaptı. Bu kongrelerde, “Antagonist işgaline karşı milletin vatanı savunacağı, bu amaçla geçici tıpkı hükümetin kurulacağı ve aynı milli meclisin toplanacağı, manda ve himayenin akseptans edilmeyeceği” kararları alındı ve açıklandı. Türkiye Iri Millet Meclisi (TBMM), onun çabalarıyla 23 April 1920’bile Ankara’de tarihi görevine başladı. Mustafa Kemal Atatürk, Divan ve Hükümet Başkanı seçildi.

TBMM açılmadan 17 aktarılma önceki, 6 April 1920’dahi, Mustafa Kemal Atatürk’ad talimatıyla Anadolu Ajansı (AA) kuruldu. “Türkiye’nin sesini dünyaya açıklamak” amacıyla kurulan AA, TBMM’nin çıkardığı geçmiş yasaları duyurdu, Milli Mücadele’nin ve Kurtuluş Savaşı’nın her aşamasına tanıklık etti.

TBMM açılarak milli tıpkı hükümet kurulmasına karşın Osmanlı Hükümeti ile İtilaf Devletleri arasında 10 Ağustos 1920’bile Sevr Antlaşması imzalandı. Iri Önder Atatürk, United Telegraph gazetesi muhabirine yaptığı açıklamada, Sevr Antlaşması’nı tanımadıklarını vurgulayarak, “Politik, adli, soylu erki ve mali bağımsızlığımızı imhaya ve neticede yaşama hakkımızı inkara ve kaldırmaya matuf Sevr Antlaşması bizce mevcut değildir.” ifadelerini kullandı. TBMM yoluyla Osmanlı Hükümeti ile İtilaf Devletleri beyninde imzalanan Sevr Antlaşması’nın kabul edilmediği dünyaya duyuruldu.

MAREŞAL RÜTBESİ VE “GAZİ” UNVANI

İtilaf Devletleri’nin sebebiyle İzmir’i obstrüksiyon eden Palikarya kuvvetlerinin ilerlemesi, 1921’dahi Birinci ve İkinci İnönü savaşlarıyla durduruldu. Yunan ordusunun 23 Ağustos 1921’birlikte baştan atak etmesiyle Sakarya Meydan Muharebesi başladı. Atatürk, birliklere, “Savunma hattı yoktur, defans sathı vardır. O satıh hep vatandır. Vatanın herhangi bir karış toprağı vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça metrukiyet olunamaz.” emrini verdi.

Palikarya ordusu bozguna uğratılarak, Başkomutan Mustafa Kemal Vakarlı’nın yönettiği Türk ordusu, Sakarya Meydan Muharebesi’ni zaferle sonuçlandırdı. 22 çağ süren bu savaşta Palikarya ordusu kilolu kayıplara uğratıldı. Bu utku zımnında Mustafa Eksiksizlik Atatürk’e, TBMM marifetiyle “Mareşal” rütbesi ve “Gazi” unvanı verildi.

Sakarya Zaferi’nin ardından 13 Ekim 1921’birlikte Kafkas Cumhuriyetleri ile Kars Antlaşması, 20 Ekim 1921’üstelik Fransızlarla Hatay haricinde bugünkü Türkiye sınırının çizildiği Ankara Antlaşması imzalandı. Atatürk’ün komutanlığında Türk ordusu, vatanı düşman işgalinden çevirmek için 26 Ağustos 1922’üstelik karşı saldırıya geçerek Nazik Taarruz’u başlattı.

Mustafa Kemal Ciddi’nın yönettiği 30 Ağustos 1922’deki Dumlupınar (Serdar) Meydan Muharebesi’nde Türk ordusu, Palikarya ordusunun balaban kısmını bulunmayan etti. Bozguna uğrayarak kaçan düşman kuvvetlerini izleyen Türk ordusu, 9 Ilkgüz 1922’da İzmir’e girdi. Küçük Asya’yu antagonist istilasından kurtaran iri askeri zaferlerin arkası sıra 11 Ekim 1922’bile Mudanya Bırakışma Antlaşması imzalandı ve İtilaf Devletleri engelleme ettikleri Türk topraklarından çekildi.

İsmet İnönü başkanlığındaki Türkiye heyeti ile İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya beyninde 24 Temmuz 1923’te Lozan Antlaşması imzalandı. Şişman Alemdar, Lozan Antlaşması’na ilişkin, “Bu antlaşma, Türk milleti aleyhine, asırlardan beri müstahzar ve Sevr Antlaşması’yla tamamlandığı zannedilmiş nazik ayrımsız suikastın yıkılışını tabir şayan tıpkısı vesikadır.” değerlendirmesinde bulundu.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN İLK CUMHURBAŞKANI

Halas Savaşı’nın arkası sıra TBMM marifetiyle 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet car edilirken, Mustafa Kemal Atatürk birlikte Reisicumhur seçildi. 1938’de ölümüne arbede art arda 4 misil Reisicumhur seçilen Atatürk, bu görevi sunma tafsilatlı müddet yürüteç Cumhur Reisi oldu. Reisicumhur Mustafa Eksiksizlik Atatürk’e 14 Haziran 1926’bile İzmir’da yapılması planlanan suikast girişimi engellendi. Elebaşları İzmir’da tutuklandı. Balaban Önder, suikast girişimine ilgili Anadolu Ajansına yaptığı açıklamada, “Dokunaklı girişimin benim şahsımdan artma mübarek Cumhuriyetimize ve onun dayandığı faziletkâr ilkelerimize yönelmiş bulunduğuna işkil yoktur. Benim vıcık vıcık vücudum bir bölüm elbet yer olacaktır ancak Türkiye Cumhuriyeti ilelebet kalımlı kalacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.

Gazi Mustafa Kemal’e, 24 Teşrinisani 1934’te 2587 dar Kanunla “Atatürk” soyadı verildi ve bu soyadının yabancılar marifetiyle kullanılması yasaklandı. Askeri ve politik dehasıyla Türk ve acun tarihine adını altın harflerle yazdıran Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938’üstelik 57 yaşındayken Dolmabahçe Sarayı’nda saat 09.05’te hayata gözlerini yumdu.