İZMİR’in Urla ilçesindeki Klazomenai Antika Kenti’nde bu yılki kazılarda, 2 bin 500 yıllık perirrhanterion (lavabo) bulundu. Kazı Başkanı Prof. Dr. Yaşar Ersoy, Bu yılki kazılarda, fantastik mitolojik yaratıklarla ve makine yarışlarıyla bezeli tuvalet ayağı ve tabanı bulundu. M.Ö. 6’ncı yüzyıla ilgilendiren bu işaret, bugünden kısaca 2 bin 500 sene öncesine ilgilendiren. Bu şekilde figürlerle süslenmiş, rölyefli ve boyalı örneğini şimdiye kadar bilmiyoruz dedi.
12 Ion site devletinden olan Klazomenai, Urla- Çeşme Yarımadası’nın yıldız kıyısında, İzmir Körfezi’nin ortasında meydan alıyor. Yaşar Üniversitesi Turizm Rehberliği Yarı Zamanlı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Ersoy’un hafriyat başkanlığını yürüttüğü antika kentte icraat, 1981’den beri sürdürülüyor. Antika kentteki kazılar; Hars ve Turizm Bakanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Türk Çağ Kurumu ve Karsan Karadeniz Kimya Sanayi A.Ş.’nin destekleriyle yürütülüyor. Antik kentte, durumunda ayağa kaldırma çalışmalarıyla restore edilip, ziyaretçilere verilen zeytinyağı işliği ise özen çekiyor. Veli Bölgesi’nde, tarihî süreç içinde bugüne vasıl ve paradigma üretimin varlığını gösteren yeryüzü erken işliklerden biri olan Klazomenai zeytinyağı işliği, milattan evvel 6’ncı yüzyıla tarihleniyor.
‘BENZERİ GÖRÜLMEDİ’
Antik dönemin seramik istihsal merkezi Klazomenai’üstelik, 2 bin 500 almanak perirrhanterion (vücut temizliğinde mergup, efdal kıç üzerine oturan balaban yayvan formlu ten-lavabo) bulundu. Hafriyat Başkanı Ersoy, Klazomenai, Gün Batısı Anadolu’daki Ion site devletinden biri. Özellikle Arkaik dönemde, milattan önceki 6’ncı yüzyılda bölgedeki en koskocaman seramik üretim merkezlerinden biri kendisine akseptans ediliyor. Burada gerçekleştirilen kazılarda de şehir ile bağlantılı atölyelerin üretmiş olduğu çok sayıda figürlü seramikler ve lahitler dahi buluyoruz. Bu yılki kazılarda, hayalî mitolojik yaratıklarla ve makine yarışlarıyla süslü ayrımsız lavabo ayağı ve tabanı bulundu. Milattan geçmiş 6’ncı yüzyıla ilişik bu im, bugünden kestirmece 2 bin 500 sene öncesine ilgili. Bu şekilde figürlerle süslü, rölyefli ve boyalı aynı örneğini şimdiye büyüklüğünde bilmiyoruz diye konuştu.
‘BASKIN TİCARİ KENTTİ’
Klazomenai’nın şanlı üretim merkezi olduğunu vurgulayan Ersoy, Burada üretilen ürünleri, söz gelişi; Karadeniz’deki Ion kolonilerinde, Cenup Fransa’da, Yıldız Afrika’bile ya birlikte Şarki Akdeniz’deki mütenevvi merkezlerde birlikte buluyoruz nedeniyle bu asar ticari yollarla sözü edilen merkezlere taşınmış. Tıpkı zamanda Klazomenai ile özdeşleşen apayrı vazo türü dahi ticari amforalar. Bu amforalarda icap zeytinyağı olsun lüzum içki olsun elde edilen mahsulat taşınıyor.
Bu türdeki vazoları Karadeniz’in neredeyse yıldız, şarki ile batı sahilinde ve Mağrip Akdeniz ile Maşrık Akdeniz’da serbest coğrafyada birçok merkezde görüyoruz. Bu bile bize kentin milattan ilk 7’nci asır sonrasından 6’ncı çağ başlarına kadar kentin sel ticari etkinliğini gösteriyor dedi.
