KASIT İSTANBULLU
Artvin’de besicilik yapan üreticiler, mütezayit maliyetlerden çorlu. Üretici Tarık Bozkurt, “Hayvanları satsak üstelik karşılığını alamıyoruz; yani fakat satıp yemine kullanıyoruz… Girdi çokça olduğu amacıyla dirimsel elde edemiyoruz. Hayvanı hayvanla değiş edebiliyoruz” diye konuştu. Ayrımsız eksantrik üreticisi Yürekli Altunkaya ise, “Sürücü hayal oldu, bir çobanın gideri bize 10 bin liralık. Sürücü sıkıntısından otumuzu biçemiyoruz saf namına. Sunu ongun yemleme 500 lira, 600 teklik. Tonu bize 12 bin teklik evet geliyor ve kabul etme şansımızda bulunmayan elhak. Yem bizim üzere çok tartı” dedi.
Artvin’in Ardanuç köyünde diri hayvan üreticileri, küsurat girdi maliyetlerinden yakınarak yaşadıkları sıkıntıları SIMURG Bilim Ajansı’na anlattı. Büyükbaş efsanevi üreticisi Tarık Bozkurt, şunları söyledi:
“HAYVANLARI SATSAK DE KARŞILIĞINI ALAMIYORUZ; YANİ FAKAT SATIP YEMİNE KULLANIYORUZ”
“Biz gelişigüzel taraftan zayi insanız. Şüphesiz derseniz, zira tığ kendi çayırımızda biçmiş olduğumuz otumuzu öz paramızla alıyoruz. Bugün otun kilosu 4 bin lira, samanın kilosu 2 bin teklik. Şu gördüğünüz işletmenin günce gideri kışın 3 milyar. Bunun karşısında hayvanın vücut fiyatı faziletli gözükse üstelik tığ esasen zarar ediyoruz. Zira girdiler haddinden fazla, istihsal ancak mahsus aynı kapasitede yapabiliyorsun. Fevk aştığın ant senin bütçeni zorluyor ve sen hayvanları açgözlü bırakmak zorunda kalıyorsun. Besicilik yapıyorum ahit çuvalı 550-600 bin teklik, otun kilosu 4 bin liralık, samanın kilosu 2 bin lira. Burada olsa üstelik alsan 2 bin lira bir özdek değil. Urfa’dan geliyor, araba parası var; bir araba 35 milyon liraya servet oluyor. Tığ 50 titrem, 60 titrem saman kullanıyoruz. 3 bin balya yaptık fakat bu dahi bu sene hayvanıma yetmeyeceğini durum ediyorum. Hayvanları satsak da karşılığını alamıyoruz; yani fakat satıp yemine kullanıyoruz.
“GİRDİ ÇOK OLDUĞU İÇİN GELİR ELDE EDEMİYORUZ. HAYVANI HAYVANLA TROK EDEBİLİYORUZ”
Demin hayvanlarımızı kasaplara kestiriyoruz genelde. Çekici hayvanı 80 bin liraya, ayvaz hayvanı 90 bin liraya kesiyorlar. Zira bizim kestireceğimiz zooloji ile farklı hayvanları fakat o kadar besleyebiliyoruz. Canlı kilo 600 geliyor, 300 geliyor, 400 geliyor hayvanına göre… Bunun karşılığını tığ alamıyoruz, 90 liradan kestirdiğimiz antlaşma 300 kilo gelse 150 kiloya düşüyor. 150 kilo ten satmış oluyorsun ancak aynı efsanevi ayrıksı hayvanları tıpkısı hafta besleyebiliyor etin parasıyla.
Girdi çokça olduğu üzere dirimsel elde edemiyoruz. Hayvanı hayvanla değiş edebiliyoruz… Yani aldığımız parayı yiyecek yatırıyoruz. Onun zarfında fiyatlar bize bağan geliyor. 90 teklik beş altı bizim için. Tığ hayvanımız 110 liraya, 150 liraya kestirmemiz lazım kim tığ buradan ayrımsız dirimlik elde edebilelim ve sair ihtiyaçlara kullanabilelim.”
“BİZ DAHI MALİYETLERİN ERDEMLI OLMASI MAZOTTAN KAYNAKLANIYOR”
Küçükbaş hayvan üreticisi Külhanbeyi Altunkaya ise şunları dedi:
“40 yılı aşkındır da hayvancılık yapmaktayım. Bu ata mesleği, babadan oğula gidiyor ve biz üstelik devam ettiriyoruz. Bambaşka tıpkısı iş bulamadığımız üzere imdi de bitmeme ettirmeye çalışacağız.
Hayvancılık amacıyla denilen çoğu öz akıllıca değil, hayvancılık maalesef sunu edisyon iştir. Gecen yıl 100 ton esrar aldım 150 bin teklik verdim. Bu sene ise 100 titrem sarıkız aldım 450 bin lira verdim. Yani hiçbir hareket olağan değil amma bu maliyetlere rağmen hayvanımız para etmiyor. Ten diyorlar çok faziletkâr, etin hiçbir zaman yükselmesini istemiyoruz, hemen otun maliyetini düşürsünler. Etin hiçbir ahit yükseltilmesini istemiyoruz. Millet, ‘fiyatlar efdal’ diyorlar. Tıpkısı bile düşünsünler ki ahit çuvalı 400 lira-500 teklik, otun kilosu 3 liralık, 4 teklik bize maliyeti efdal. Bir Vakitler diyorlardı kim, ‘dolar’ şimdi ise bundan bahsedilmiyor. Tamam demincek elden motorin. Tığ birlikte maliyetlerin faziletkâr olması mazottan kaynaklanıyor. Katıksız namına kalan nakliye bedeli. Otun arz çokça maliyet tarafı süt.
“SÜRÜCÜ HAYAL OLDU, BİR ÇOBANIN GİDERİ BİZE 10 BİN LİRA. GÜDÜCÜ SIKINTISINDAN OTUMUZU BİÇEMİYORUZ”
Sürücü görüntü oldu, aynı çobanın gideri bize 10 bin lira. Çoban sıkıntısından otumuzu biçemiyoruz saf namına… Otu; Kars’ta, Ardahan’dan, Erzurum’dan alıyoruz. Yani apayrı ayrımsız şey diyecek molekül bulamıyorum. Yemi ahiz şansımız namevcut. Zira kasem çuvalı nerden bakarsan 500 lira. Yeryüzü mebzul yemleme 500 teklik, 600 teklik. Tonu bize 12 bin liralık evet geliyor ve kabul etme şansımızda namevcut elhak. Yem bizim için çok külfet.
Nerden bakarsanız yem, duman, samanda 150-200 titrem giderimiz var. 200 tonu 3.5- 4 liradan hesaplasan 500-600 teklik mal yapıyor. Yani basar bizde güçlük. Hayvanımızı satamıyoruz. Yem fiyatlarına göre hayvanımız para etmiyor.
“DİYARBAKIRDA KESİM YAPILIYOR AMA O DAHI BİZİ KURTARMIYOR”
Hayvanlarımızı kurbandan, kurbana satıyoruz. Hayvanlarımızı besi yapıyoruz bir zamanda kurbanda satıyoruz. Kimi Vakit dışardan mevrut tüccarlara satıyoruz. Türkçesi onlara birlikte satmak istemiyoruz çünkü onlarda huzursuz fiyata bizden ahzetmek istiyorlar. Bazan kesime gönderiyoruz, inikat doğrusu mal etmiyor. Anlaşma yani bugünkü parayla piyasaya bakarsan insan Diyarbakır’da kesiyor 80 teklik civarında. O üstelik bizi kurtarmıyor, buradan nakliyesi derken o bizi aşıyor. Elhak anne olan taşımalık buradan Diyarbakır’a kuzunun fiyatı nısıf fiyatını düşüyor.”
