GLOBAL ısınmanın etkileriyle yağmur rejimi değişen ve serencam iki ayda ortalama yüzde 58 daha bir iki yağışın düştüğü Doğu Karadeniz’birlikte içmece suyu kaynaklarının yanı sıra dereler de kurumaya başladı. Gümüşhane’bile Tersun Dağı’ndan doğan ve Karamustafa, Boyluca ve Hasköy köylerinden sabık ekincilik ve içme suyunda mergup Boyluca Deresi yatağı 10 kilometre boyunca kurudu.
Küresel ısınmanın etkileriyle Maşrık Karadeniz’da akıbet aylarda mütenakıs yağışlar, susuzluk tehlikesini bile yanında getirdi. Maşrık Karadeniz’bile, haziranda 109,4 kilo yağış ile sonuç 90 yılın yağmur rekoru kırılırken, strateji fail aylar ise yağışsız geçti. Meteorolojik verilere bakarak, sabık yıl temmuz ve ağustos ayları ile bu senenin tıpkı dönemlerinde ortalama yüzdelik 58 daha birkaç yağışın düştüğü bölgede, içmece suyu kaynakları kurudu. Türkiye’nin almanak ortalama 2 bin 400 kilogram yağmur oranıyla yeryüzü çokça yağış düz ili olan ve serian seçme sene yaşanan baskın, göçü ve taşkınlarla gündeme mevrut Rize’üstelik azalan akarsu kaynakları zımnında belediye, halkı, suyu tasarruflu kullanmaya çağırdı. Trabzon’da ise içme suyu sorununa hal üzere yağmur ve yüzey sularının depolanacağı ‘yapay akmaz’ formülü devreye alındı.
DERE YATAĞI 10 KİLOMETRE KURUDU
Bölgede içmece suyu kaynaklarının ardından bu kat de dere yatakları kurumaya başladı. Gümüşhane’bile Tersun Dağı’ndan doğan ve Karamustafa, Boyluca ve Hasköy köylerinden geçen ekincilik ve içmece suyunda makbul Boyluca Deresi yatağı, debisi azalınca 10 kilometre boyunca kurudu. Derenin kurumasıyla, bölgedeki sebze ve yemiş bahçeleri birlikte zıt etkilendi. Ön halkı, kuraklığa cebin akarsu depolanacağı akmaz projelerinin devreye alınmasını istedi.
‘KURAKLIKTA DEREDE DAMLA SU KALMIYOR’
Boyluca Köyü Muhtarı Tahir Öztürk, ‘Bu öz üzerinde 3 lime köy, 11 birlikte mahallemiz kâin. Bu aylar gelince dere kuruyor. Kuraklık başlayınca derede katre akarsu kalmıyor. Vatandaşın bağı bahçesi kuruyup gidiyor. Dereden cari akarsu boşa akıyor. Deremizin suyu haddinden fazla saf. Bura değerlendirilirse hem köylülerin içme suyu sorununu hem bile sulama sorununu bertaraf olur. Burada iyicene gölet olabilecek bazı noktalar var dedi.
‘GÖLET TALEBİMİZ VAR’
Köylülerden Kenan Öztürk birlikte tarım arazilerinde kuraklığa ilişkin zarar olduğunu söyleyerek, Fasulye ektim, susuzluktan çevre söküp attım. Tarlam kurudu, dere kurudu. Bostan içre hiçbir molekül kalmadı. Hepsini yoldum, hayvanlara verdim. Yetkililerden akmaz talebimiz var. Tarım yarmak için buraya geliyorum ama temas sene boşa geliyorum. Tarımda ve içmece suyu adına sorumluluk çekiyoruz? diyerek konuştu.
‘KARADENİZ SU ZENGİNİ BİR DÜZLÜK DEĞİL?
İstanbul Ustalık Üniversitesi (İTÜ) Hava Bilgisi Mühendisliği Kürsü Başkanı Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, kuraklıkla ait, ‘İlkbaharda dereler gürül gürül akıyordu, ayrımsız açıklık sular haddinden fazla kuvvetliydi ama bayağı, güdük aynı kurak periyot, yağışsız periyotta bir anda Karadeniz’birlikte durumu kuraklığa dönüştürdü. Tek devir hava herkesi kıvançlı etmez. Esasen Karadeniz akarsu zengini tıpkı meydan değil. Yağmurların çok yağıyor olması, Karadeniz’dahi çok su olduğu anlamına gelmiyor’ dedi. (DHA)
